Zaburzenia Aspergera według DSM V
Zgodnie z klasyfikacją zaburzeń Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego DSM V zaburzenia Aspergera weszły w szerszą grupę zaburzeń ASD (Spektrum Zaburzeń Autystycznych).
Symptomy zaburzeń Aspergera według DSM V to:
A. Trwałe deficyty w komunikacji społecznej i relacjach społecznych w wielu środowiskach, objawiające się przez:
- deficyt w społeczno – emocjonalnej wzajemności obejmujący niepowodzenia w konwersacji, ograniczone potrzeby w zakresie dzielenia z innymi zainteresowań, emocji, afektu i reakcji, aż do całkowitego braku interakcji społecznej,
- deficyt w komunikacji niewerbalnej – tu wymienia się zarówno niedostateczną integrację przekazu werbalnego i niewerbalnego, niedostateczny kontakt wzrokowy oraz język ciała, niedostateczne rozumienie używanych gestów, a także całkowity brak przekazu niewerbalnego i ekspresji mimicznej w komunikacji),
- deficyty w nawiązywaniu, utrzymywaniu i rozumieniu relacji społecznych – zawarte są w nim trudności w dostosowaniu zachowania do różnych sytuacji , czy kontekstów, kłopoty z nawiązywaniem przyjaźni, trudności we wspólnej zabawie wymagającej wyobraźni, brak zainteresowania relacji z rówieśnikami.
B. Ograniczone, powtarzające się wzorce zachowań, zainteresowań lub aktywności, manifestujące się co najmniej dwoma z podanych objawów:
- stereotypowe lub powtarzające się: ruchy ciała, mowa lub używanie wybranych przedmiotów (np. stereotypie ruchowe, echolalia, mowa idiosynkratyczna),
- silne przywiązanie do rutyny, nacisk na powtarzalność w obszarze zachowań niewerbalnych oraz przekazu werbalnego, nadmierna niechęć do zmian (np. ścisłe trzymanie się określonego planu dnia, chodzenie wciąż tą samą drogą, używanie tych samych słów i gestów w określonych sytuacjach, wybór tych samych potraw),
- ograniczone, wąskie zainteresowania o nadmiernej intensywności i wysokim poziomie koncentracji (przejawia się przywiązaniem do niezwykłych przedmiotów lub nadmiernie zawężonymi zainteresowaniami),
- hiper lub hipo reaktywność na bodźce sensoryczne lub niezwykłe zainteresowanie sensorycznymi aspektami środowiska (np. widoczny brak wrażliwości na ból, gorąco, czy zimno, negatywna reakcja na wybrane dźwięki lub dotyk tkanin lub przedmiotów o określonej fakturze, a także zapamiętałe wąchanie, intensywna obserwacja ruszających się lub świetlistych przedmiotów, itp.).
C. Objawy muszą być obecne we wczesnym okresie rozwojowym (ale nie muszą się manifestować aż do momentu kiedy społeczne wymagania przewyższą ograniczone możliwości).
D. Wszystkie symptomy ograniczają i upośledzają codzienne funkcjonowanie. Spektrum autyzmu jest zaburzeniem neurorozwojowym. Jest obecne od okresu niemowlęctwa lub wczesnego dzieciństwa, choć na tym etapie może być jeszcze nie rozpoznane, ze względu na niskie wymagania społeczne.
Zwróćmy uwagę, że w żadnym fragmencie opisu, specjaliści nie odwołują się do obecności lęku jako czynnika świadczącego o zaburzeniach spektrum autyzmu, a w tym o zaburzeniach Aspergera.
Czym jest lęk społeczny według DSM V?
Według DSM V o lęku społecznym mówimy, gdy:
- osoba odczuwa uporczywy lęk przed jedną lub wieloma sytuacjami społecznymi lub sytuacjami, w których osoba ta narażona jest na kontakt z nieznanymi osobami. obawa przed możliwością działania wywołującego zawstydzenie i upokorzenie.
- ekspozycja na budzącą lęk sytuację prawie zawsze wywołuje niepokój, który może przerodzić się w atak paniki,
- osoba cierpiąca na lęk społeczny nie potrafi uzasadnić lęku i odczuwa go nadmiernie,
- osoba cierpiąca na lęk społeczny unika sytuacji, które wywołują u nich intensywny niepokój,
- Lęk, niepokój i unikanie przeszkadzają w codziennej aktywności, funkcjonowaniu zawodowym i społecznym, funkcjonowaniu w związku, lub lęk przed fobią,
- Lęk, niepokój i unikanie są trwałe, trwają 6 miesięcy lub dłużej,
- Lęk, niepokój i unikanie nie są skutkiem złego stanu zdrowia, wpływu na organizm określonych substancji (np. leków, narkotyków)
Wyraźne rozróżnienie tych dwóch schorzeń jest niezwykle ważne dla osób, które odczuwają niepokojące objawy. Przede wszystkim, trafna diagnoza pozwala dobrać odpowiedni sposób postępowania i znacząco poprawić sposób funkcjonowania cierpiących. Prawidłowe rozpoznanie zaburzenia zapobiega też leczeniu chorób, które ich w rzeczywistości nie dotyczą. Warto wspomnieć, że lęk społeczny jest niekiedy mylnie diagnozowany nie tylko z zaburzeniami Aspergera, ale również z depresją, zaburzeniami maniakano – depresyjnymi, zaburzeniami lękowy, schizofrenią, a nawet z ADHD. W przypadku pomyłki w diagnozie, przyjęty sposób leczenia nie tylko nie przynosi ulgi, ale może znacząco pogorszyć stan zdrowia.
