Nawet jeśli pominiemy cały opisany wcześniej łańcuszek akcji oraz reakcji i przyjmiemy, że osoba z ADHD spotyka się z pełnym zrozumieniem ze strony otoczenia, to stres i tak będzie się w niej kumulował. Dlaczego? Ponieważ ograniczenia wynikające z ADHD wywołują w osobie dotkniętej tym zaburzeniem poczucie utraty kontroli i frustrację. Dalszą konsekwencją może być apatia, zaburzenia snu, czy depresja. Czy w takim stanie można poprawnie funkcjonować? Z pewnością nie. Dlatego właśnie należy ograniczać poziom stresu.
Dobry i zły stres
Stres ze swej natury nie jest zły. W momentach zagrożenia lub konieczności sprawdzenia się w jakiejś dyscyplinie, stres pomaga się skupić, szybciej reagować, czy kreatywniej myśleć.
Kiedy stres jest zły? Po pierwsze, niszczący jest zbyt silny stres – taki, który przytłacza i hamuje, zamiast motywować. Po drugie, szkodliwy jest stres długotrwały, ponieważ organizm zbyt długo poddawany jego działaniu jest narażony na:
- choroby z autoagresji (np. cukrzycę typu 1, Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów,
- tiki lub zespół Tourette’a,
- fibromialgię,
- nerwicę lub depresję,
- choroby serca i układu krążenia i wiele innych chorób.
Zarządzanie stresem przy zaburzeniach ADHD
Jak osoba z ADHD może zarządzać swoim stresem?
Utrzymanie stresu na odpowiednim poziomie to trudna sztuka. Aby ją posiąść, należy rozwijać umiejętności w obszarze:
- sprawnego porozumiewania się z otoczeniem,
- komunikowania własnych aspiracji i potrzeb,
- omijania sytuacji stresowych,
- rozwiązywania problemów.
Każdego dnia warto dbać o własny spokój, stosując sprawdzone rozwiązania:
Techniki relaksacyjne
W walce ze stresem znakomicie pomaga znajomość technik relaksacyjnych, np. medytacji. Przydatny w minimalizowaniu stresu może okazać się biofeedback.
Ograniczenie stresorów
Zwłaszcza w okresie wzmożonego napięcia warto ograniczać wpływ niektórych stresorów, np. można ograniczyć liczbę dodatkowych zajęć lub w ogóle z nich zrezygnować na pewien czas.
Dostosowanie zajęć do własnych możliwości
Zarówno dzieci, jak i dorośli powinny nieustannie walczyć o dostosowanie zajęć lub pracy do własnych możliwości. Trzeba pamiętać, że owo „dostosowanie” nie ma ograniczać osoby z ADHD lecz przemodulować jej życiową ścieżkę. Celem ma być maksymalne wykorzystanie wszystkich mocnych stron, ale też uwzględnienie słabości, predyspozycji, przyzwyczajeń oraz upodobań.
Pamiętajmy przy tym o wszystkich znanych osobach, które zdobywały szczyty w wybranej dziedzinie, mimo ograniczeń związanych z ADHD (podamy tylko kilka przykładów: malarz – Salvador Dali, Agatha Christie – pisarka, fizyk – Albert Einstein, Ernest Hamingway – podróżnik i pisarz, John Lennon – piosenkarz i wiele innych, równie wspaniałych postaci).
Zdrowy styl życia
Zdrowy styl życia to pierwszy krok do dobrego samopoczucia. Optymistyczne nastawienie, z kolei, pomaga łatwiej radzić sobie ze stresem. Jak żyć zdrowo? Należy m.in.:
- ograniczyć kofeinę i nikotynę,
- wprowadzić zrównoważoną dietę,
- ćwiczyć regularnie,
- wysypiać się.
Wsparcie innych osób
Warto poszukać wsparcia w rodzinie, przyjaciołach, innych osobach z ADHD oraz terapeutach. Poczucie akceptacji, możliwość podzielenia się kimś własnymi problemami, ale również wysłuchania innych osób daje ogromną siłę w walce ze stresem i własnymi ograniczeniami.
Pamiętając, że leczenie zaburzeń ADHD powinno toczyć się torem ustalonym przez lekarzy i terapeutów (zarówno leczenie farmakologiczne, jak i terapia behawioralna), o wszelkich planowanych zmianach w trybie życia warto poinformować prowadzącego specjalistę.
